سخنان انسان را ضبط می کنند . . .

سید قطب ، نویسنده و اندیشمند مصری می نویسد : حقیقتا" قدرت بیان ، قدرتی شگفت است و کلام از هر نیرویی موثرتر است . وقتی نیکو سخن می گوییم ، گویی درهای آسمان گشوده شده و واقعیتها به تصویر کشیده می شوند . نیروی کلام ، پرده های ناپیدا را از هم می درد و از موانع می گذرد . راز نیروی کلام تنها در درخشش کلمات یا در موسیقی عبارات نیست ، بلکه در نیروی ایمانی نهفته است که به این کلمات ، جهت و شکل می بخشد . قدرت بیان حتی لغات و کلمات را زنده می کند . نوشته ها جلوه ای دیگر از کلام هستند که خفتگان را بیدار می کنند و انسانهای بی روح را به حرکت در می آورند . بنابراین راز کلام و قدرت آن در آگاهی و اندیشه انسانهاست . "
می توان گفت که دامنه تاثیرگذاری زبان و سخن گفتن ، گسترده است . زبان درباره خیر و شر ، حق و باطل ، معلوم و مجهول و ... حرف می زند . اما اگر قید و بندی برای آن نباشد و عنان زندگی بی اختیار به زبان سپرده شود ، سرنوشت انسان را به مخاطره می افکند . علی (ع ) می فرماید : زبان برای دارنده آن مانند اسب سرکش است . فرد پرهیزکار آنگاه از تقوای خود سود می برد که مراقب زبان خود باشد . "
قرآن کریم نیز در سوره ق از وجود مراقبانی برای انسان سخن می گوید که سخنان انسان را ضبط می کنند تا در روز جزا و پاداش ، به عنوان مدرک و سند کارهای او ارائه کنند .
بهترین وسیله برای پیشگیری از آفات زبان ، اندیشیدن قبل از سخن گفتن است . به تعبیر امام علی (ع ) : " زبان فرد خردمند ، پشت قلب اوست و قلب احمق در پشت زبانش قرار دارد . " ایشان در این تعبیر یادآور می شود که عاقل زبانش را بدون اندیشه کردن و مشورت رها نمی کند ، اما فرد نادان هرچه می گوید ، بدون فکر و دقت است .
در همین راستا ، پیامبران و معلمان بشریت به انسان هشدار داده اند که زبان مرکز بسیاری از خطاها و گناهان است . دروغ ،‌ غیبت ، تهمت ، تمسخر ، وعده های دروغین و عیب جویی ، همه خطاهایی هستند که از زبان سرچشمه می گیرند . در حالی که هریک از این صفات ناپسند ، خود ، منشاء گسترش صفات و عادات زشت در جامعه هستند . از آنجا که یکی از نشانه های مسلمان این است که دیگران از دست و زبان او درامان باشند ، امام سجاد (ع ) به خوب و نیکو حرف زدن توصیه می کند و درباره حقوق زبان بر این نکته تاکید می کند که نگذار سخنی از دهان تو خارج شود که جز ضرر و زیان حاصلی ندارد و عقل بر مضر بودن آن دلالت دارد . زیرا که زینت فرد عاقل ، به خوبی سیرت او در سخن گفتن است .
گرچه زبان دارای توان ، تاثیر و کارایی بالایی است ، اما به نظر کارشناسان ، می توان از آفتها و آسیبهای زبان جلوگیری کرد . فرد عاقل کسی است که همواره بکوشد خود را از آسیبها و گناهان زبان دور بدارد ، آنجا که می تواند سنجیده سخن بگوید و آنگاه که نمی تواند دقیق و سنجیده حرف بزند ، سکوت را انتخاب کند که بهترین راه برای گریز از خطا و حفظ شخصیت است .
از امام سجاد (ع ) پرسیده شد ، آیا سخن گفتن افضل است یا سکوت ؟ فرمود : " بی شک هرکدام از این دو آفاتی دارد و هرگاه هر دو ( سخن گفتن و سکوت ) از آفت درامان باشند ، سخن گفتن برتر است . از ایشان پرسیدند دلیل برتری سخن چیست ؟ فرمود : خداوند متعال پیامبران و اوصیای آنها را به سکوت مبعوث نکرد ، بلکه آنها را به سخن گفتن مامور کرد . بهشت نیز هرگز با سکوت بدست نمی آید و با سکوت نمی توان از آتش دوزخ رهایی یافت . همه اینها به وسیله کلام و سخن حاصل می شود . "
امیدواریم با مراقبت بر گفتارهای خود ، حق زبان ، این نعمت شگفت الهی را پاس بداریم.

منبع:http://dari.irib.ir